Ένας από τους σύγχρονους και ολοκληρωμένους ορισμούς του τραυλισμού είναι από τουςYairiκαι Seery (2011) ο οποίος αναφέρει ότι ο εξελικτικός τραυλισμός εμφανίζεται κατά την ανάπτυξη του παιδιού. Είναι ένα πολυπαραγοντικό φαινόμενο όπου η αξιολόγηση και η αντιμετώπισή του πρέπει να περιλαμβάνει όλους τους παράγοντες που εμπλέκονται σ ‘ αυτό. Αυτοί οι παράγοντες είναι :

  1. Τα εμφανή χαρακτηριστικά της ομιλίας. Οι διακοπές στη ροή της ομιλίας με τη μορφή επαναλήψεων, επιμηκύνσεων και παύσεων. Τα χαρακτηριστικά αυτά είναι γνωστά ως πρωτεύουσες συμπεριφορές.

  2. Οι σωματικές συνοδές συμπεριφορές, όπως κινήσεις της κεφαλής, του λαιμού, των χεριών ή των ποδιών, ενδέχεται να συνυπάρχουν με τα εμφανή χαρακτηριστικά της ομιλίας. Αυτές είναι γνωστές ως δευτερεύουσες συμπεριφορές.

  3. Η φυσιολογική/σωματική δραστηριότητα.Στα άτομα που τραυλίζουν έχουν παρατηρηθεί αλλαγές στην κυκλοφορία του αίματος, δερματικές αντιδράσεις κ.α. 

  4. Οι συναισθηματικές αντιδράσεις. Τα άτομα με τραυλισμό αναπτύσσουν συναισθήματακαι φοβίες που σχετίζονται με τις πρωτεύουσες συμπεριφορές. 

  5. Οι γνωστικές διαδικασίες. Η γνωστική προετοιμασία όπως και η γλωσσική έκφραση. 

  6. Η κοινωνική δυναμική. Κοινωνικές συνέπειες απομόνωσης και δυσκολίες δημιουργίας σχέσεων που ακολουθούν τις πρωτεύουσες και δευτερεύουσες συμπεριφορές. 

Όταν ο εξελικτικός τραυλισμός εμμένει για περισσότερο από τρία χρόνια τότε ονομάζεται επίμονος ή χρόνιος (Yairi και Ambrose, 2005).

 

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΩΝ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΩΝ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΩΝ

Οι πρωτεύουσες συμπεριφορές χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες (Guitar, 2006, VanRiper, 1973):

  • Επαναλήψεις.

Επανάληψη ήχου: Μαμά ή- ή- ή- ήρθε ο μπαμπάς. 

Επανάληψη συλλαβής: Το παι-παι-παι-παιχνίδι χάλασε.

Επανάληψη μονοσύλλαβης λέξης: Ο Γιώργος μιλάει με το το το μπαμπά στο τηλέφωνο. 

Επανάληψη φράσης: Κι εγώ κι εγώ κι εγώ θέλω σοκολάτα.

  • Επιμηκύνσεις.

Στις επιμηκύνσεις σημειώνεται παράταση ηχηρών ή άηχων ήχων και εκπνεόμενου αέρα, ενώ οι αρθρωτές, ενώ οι αρθρωτές που τους παράγουν παραμένουν στην ίδια θέση (Guitar, 2006). Π.χ. η επιμήκυνση στην αρχή της λέξης «φαγητό» θα παραχθεί «φφφφφφφ ακή» με τους αρθρωτές να έχουν μείνει στη θέση τους . 

  • Μπλοκαρίσματα.

Συνήθως εμφανίζονται τελευταία και είναι η παράλληλη και ακατάλληλη διακοπή της ροής του εκπνεόμενου αέρα και των αρθρωτικών κινήσεων (Guitar, 2006). Π.χ. «φ…….. {παύση} ακή».

 

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΩΝ ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΩΝ ΣΥΜΠΕΡΙΦΡΩΝ

Οι δευτερεύουσες συμπεριφορές είναι η προσπάθειες του ατόμου που τραυλίζει να «καλύψει» ή να αντιμετωπίσει τις πρωτεύουσες συμπεριφορές (Contureκαι Kelly, 1991). Χωρίζονται σε δύο κατηγορίες: 

  • Τις συμπεριφορές διαφυγής. Το άτομο προσπαθεί να διαφύγει από μια στιγμή τραυλισμού και να ολοκληρώσει τη λέξη ή τη φράση του. οι συμπεριφορές διαφυγής μπορεί να περιλαμβάνουν έντονο κλείσιμο ματιών, κούνημα κεφαλής ή χεριών, σφίξιμο στους μύες του λαιμού, εναλλαγή ύψους ή έντασης της φωνής, αύξηση του ρυθμού της ομιλίας και άλλες παρόμοιες λεκτικές και σωματικές αντιδράσεις (Silverman, 1996). 

  • Τις συμπεριφορές αποφυγής. Στόχος του ατόμου είναι να αποφύγει ένα τραυλικό επεισόδιο και επομένως μια αρνητική εμπειρία (VanRiper, 1982). Παρατηρούνται πριν από την έναρξη μιας δυσρυθμίας, όταν το άτομο νιώθει ότι θα τραυλίσει στον επόμενο ήχο ή την επόμενη λέξη. Τέτοια παραδείγματα συμπεριλαμβάνουν τις παρεμβολές ήχων ανάμεσα σε λέξεις όπως «εεεεε», «μμμμμ» κ.α. Καθώς και παρεμβολές λέξεων. Επίσης μπορεί να αντικαθιστούν λέξεις με άλλες (αναθεώρηση) ή κάνουν διάφορες σωματικές ενέργειες όπως να τοποθετούν τα χέρια μπροστά στο στόμα ή να στρέφουν το κεφάλι προς άλλη κατεύθυνση κ.α. το άτομο νομίζει ότι μια τέτοια συμπεριφορά θα το «βοηθήσει» να αποφύγει ένα τραυλικό επεισόδιο. Σε πολλές περιπτώσεις η ύπαρξη δευτερευουσών συμπεριφορών σημαίνει μεγαλύτερη κλίμακα σοβαρότητας τραυλισμού. (Contureκαι Kelly, 1991, Zebrowskiκαι Schum, 1993). Σε παιδιά προσχολικής ηλικίας η έναρξή τους μπορεί να σημαίνει ότι το παιδί αρχίζει να συνειδητοποιεί τη διαφορετικότητά του. 

 

ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΕΠΟΙΘΗΣΕΙΣ

Τα άτομα που τραυλίζουν τείνουν να είναι συνεσταλμένα και να αποφεύγουν τις κοινωνικές καταστάσεις στις οποίες περιμένουν ότι μπορεί να χλευαστούν για τα συμπτώματά τους (Silverman, 1996). Αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα τη δυσκολία στην ανάπτυξη προσωπικών σχέσεων και την ανάπτυξη συναισθημάτων αποτυχίας, απογοήτευσης και μελαγχολίας για τα συμπτώματα του τραυλισμού (Guitar, 2006). Μπορεί να παρουσιάσουν αυξημένο άγχος και πολλές φορές αίσθημα ενοχής ότι «φταίνε» για αυτό που τους συμβαίνει . 

Ο εξελικτικός και επίμονος τραυλισμός κατηγοριοποιείται στις βασικές συμπεριφορές (επαναλήψεις, επιμηκύνσεις, μπλοκαρίσματα) και στις λεκτικές δευτερεύουσες συμπεριφορές (αναθεωρήσεις, παρεμβολές). οι συμπεριφορές αυτές διαχωρίζονται σε δύο ομάδες:

α)στις δυσρυθμίες ανάμεσα στις λέξεις, οι οποίες ονομάζονται και «μη τραυλικές» διότι δεν διακόπτουν σημαντικά τη ροή της ομιλίας. Περιλαμβάνουν τις επαναλήψεις φράσεων, επαναλήψεις πολυσύλλαβων λέξεων, παρεμβολές και αναθεωρήσεις σε ασυμπλήρωτες φράσεις (Conture, 1990, Gregory, 2003). 

β)στις δυσρυθμίες στη μέση λέξεων οι οποίες είναι γνωστές και ως τραυλικές δυσρυθμίες γιατί διακόπτουν αισθητά τη ροή μιας πρότασης. Περιλαμβάνουν τις επαναλήψεις μονοσύλλαβων λέξεων, τις επαναλήψεις τμήματος λέξεων, και τη δυσρυθμική φώνηση (δηλαδή τις επιμηκύνσεις και τα μπλοκαρίσματα) (Yairiκαι Ambrose, 1999). 

Για μια σωστή και ολοκληρωμένη παρέμβαση ο θεραπευτής θα πρέπει να γνωρίζει σε βάθος και εύρος τη διαταραχή με την ασχολείται. Θα πρέπει να γίνει σωστή και λεπτομερής αξιολόγηση της ροής της ομιλίας έτσι ώστε να αναγνωρίσει για να αντιμετωπίσει τα συμπτώματα του τραυλισμού. 

 

ΆΛΛΑ ΕΙΔΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗΣ ΤΗΣ ΡΟΗΣ

ΨΥΧΟΓΕΝΗΣ ΕΠΙΚΤΗΤΟΣ ΤΡΑΥΛΙΣΜΟΣ

Στον όρο ψυχογενής επίκτητος τραυλισμός η λέξη κλειδί είναι η λέξη ψυχογενής (Μαλανδράκη 2010). Μπορεί να εμφανιστεί μετά από μια παρατεταμένη περίοδο άγχους ή μετά από κάποιο τραυματικό επεισόδιο (Baumgartnerκαι Duffy, 1997, Dealκαι Doro, 1987, Roth,Aronson,Davis, 1989). Συναντάται κυρίως σε άτομα εφηβικής ηλικίας και ενήλικες και σπανίως σε μικρότερες ηλικίες (Guitar, 2006). Ο ψυχογενής επίκτητος τραυλισμός ΔΕΝ συγχέεται με περιπτώσεις επανεμφάνισης εξελικτικού τραυλισμού. 

 

ΝΕΥΡΟΓΕΝΗΣ ΕΠΙΚΤΗΤΟΣ ΤΡΑΥΛΙΣΜΟΣ

Στον όρο νευρογενής επίκτητος τραυλισμός η λέξη κλειδί είναι η λέξη επίκτητος (Μαλανδράκη 2010). Οφείλεται σε επίκτητη νευρολογική ασθένεια ή βλάβη όπως το αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, την κρανιοεγκεφαλική κάκωση, τους όγκους στον εγκέφαλο, τη λήψη φαρμάκων και σε κάποιες περιπτώσεις τη γεροντική άνοια.

 

CLUTTERING

Είναι μια συχνή διαταραχή της ροής συχνά συνοδευόμενη από εξελικτικό ή επίμονο τραυλισμό. Στην ελληνική βιβλιογραφία έχει μεταφραστεί ως «ταχυλαλία» δηλαδή ως γρήγορη ομιλία. Έχει γενετική βάση που παρουσιάζεται κατά την ανάπτυξη του παιδιού (Silverman, 1996). Oρυθμός ομιλίας είναι τόσο γρήγορος που συχνά αυτή είναι δυσνόητη. Είναι μια διαταραχή ομιλίας και λόγου με γρήγορη , δυσρυθμική, ανοργάνωτη, σποραδική και συχνά ακατανόητη ομιλία. Συχνά χαρακτηρίζεται από ανολοκλήρωτες και περίεργες προτάσεις με λανθασμένες ενάρξεις και προβλήματα εύρεσης της κατάλληλης λέξης. Τα άτομα αυτά δεν έχουν συνειδητοποιήσει τις δυσκολίες τους και έτσι σπάνια αναζητούν θεραπεία (Daily, 1993).